Քաղաքից դուրս մի մեծահարուստի ամառանոցում մաքրուհի էի աշխատում․ Մի օր իջա նկուղը մաքրելու ու․․․Տեսածիցս քարացա։Ես մաքրուհի էի աշխատում քաղաքից դուրս գտնվող մի մեծ տանը՝ խիստ, խնամված, կարծես լռությունից փորագրված։ Շուրջս ամեն ինչ փող ու կարգուկանոն էր ճառագում. կատարյալ խնամված մարգագետինը, բյուրեղապակյա ջահերը, հայելու պես մաքուր հատակները։ Թվում էր, թե նույնիսկ այստեղի օդը ենթարկվում էր ժամանակացույցի։
Բայց մի բան խաթարում էր այս կատարելությունը։ Ամեն երեկո, ճիշտ ժամը իննին, տան տերը՝ մոտ հիսուն տարեկան բարձրահասակ, լուռ տղամարդ, դանդաղ իջնում էր նկուղ։ Նա ոչ մեկի հետ չէր խոսում, ոչինչ չէր վերցնում իր հետ։ Նա վերադառնում էր ուղիղ մեկ ժամ անց՝ գունատ, դեմքին տարօրինակ, անմարդկային արտահայտությամբ։
Ինձ խստիվ արգելված էր այնտեղ գնալ։ «Նկուղը ձեր տարածքը չէ», — ասաց նա, երբ մենք առաջին անգամ հանդիպեցինք, և իր հայա ցքով նա հստակեցրեց, որ չի հանդուրժի որևէ վեճ։Բայց հետաքրքրասիրությունն ավելի ուժեղ է, քան առողջ բանականությունը։Շաբա թներ շարունակ ես փորձում էի չմտածել այն մասին, թե ինչ էր նա անում այնտեղ։ Նա ինչ-որ բան հավաքո՞ւմ էր։ Կամ սեյֆը թաքցնո՞ւմ։ Կամ գուցե… այնտեղ շատ ավելի մութ բան կա։
Եվ հետո մի օր, երբ տերը գործով բացակայում էր, և տանը ոչ ոք չկար, ես այլևս չէի կարողանում դիմանալ։ Նկուղի բանալին պահվում էր դռան մոտ գտնվող դարակում։ Փոքր, ժամանակի ընթացքում մթնած։ Սիրտս բաբախում էր, կարծես ինչ-որ մեկը կանգնած էր իմ ետևում։
Դուռը բացվեց մեղմ ճռռոցով։ Մթության մեջ ցրտահարություն և խոնավության հոտ տարածվեց։ Ես միացրի լամպը՝ մթնշաղ, թարթող։ Աստիճանները տանում էին ներքև՝ մթության մեջ։Քայլ։ Եվս մեկ աստիճան։Փոշին ճռռում էր ոտքերի տակ։ Դարակների վրա գործիքներ էին, մի քանի բանկա, հին տուփեր։ Ոչինչ առանձնահատուկ։ Բացառությամբ…
տարօրինակ հետքերի, որոնք ձգվում էին հատակին՝ նույնիսկ երկար, կարծես ինչ-որ մեկը ինչ-որ ծանր բան էր քաշում։Ես սառեցի։Օդը խտացավ, կարծես նկուղն ինքն էր հետևում իմ յուրաքանչյուր շարժմանը։ Եվ հանկարծ ինչ-որ բան փայլատակեց հեռավոր անկյունում՝ մոխրագույն բրեզենտի տակ։ Ես դանդաղ մոտեցա, քաշեցի գործվածքի եզրը և ապշեցի։
Դրա տակ ընկած էր մի ամբողջ աշխարհ։ Մանրանկարչական ռելսեր, ուշադիր դասավորված մակետի վրա, խաղալիք գնացք, փոքրիկ տներ, լապտերներ, նույնիսկ հայելային լիճ։ Ամեն ինչ կատարյալ դասավորված էր։ Կենտրոնում՝ շան հետ տղայի փոքրիկ արձանիկ։
Եվ դրա կողքին՝ աթոռ։ Պարզ, հին աթոռ՝ փափուկ վերմակով։ Հին գնացքի կառավարման վահանակը դրված էր բազկակալի վրա, կար ծես դրա տերը նոր էր վեր կացել և ամեն րոպե կվերադառնար։Ես կանգնած էի այնտեղ՝ չկարողանալով հայացքս կտրել։
Պարզ դարձավ. այս նկուղը նրա ապաստանն էր։ Ոչ թե գաղտնի լաբորատորիա, ոչ թե սարսափելի բանի պահեստ, այլ մի վայր, որտեղ աշխարհից հոգնած մեծահասակ տղամարդը կրկին երեխա էր դառնում։Ամեն երեկո նա գալիս էր այստեղ, միացնում գնացքը և լուռ դիտում, թե ինչպես է այն պտտվում մի փոքրիկ աշխարհում, որտեղ ամեն ինչ վերահսկողության տակ էր։
Որտեղ չկա դավաճանություն, հոգնածություն կամ միայնություն։Ես լուռ անջատեցի լույսը և հեռացա՝ դուռը փակելով այնքան զգուշ որեն, որքան բացել էի։Այդ պահից սկսած, երբ մաքրում էի տունը, այլևս չէի նայում նկուղին։ Միայն երբեմն, երբ տերը երեկոյան գալիս էր այնտեղ, ես լսում էի հանգիստ, հաստատուն ձայն՝ անիվների թխկթխկոցը խաղալիք ռելսերի վրա։
