Հայ հանրությունը, բնականաբար, դեռ քննարկում է Հանրապետական-Բարգավաճ (Ծառուկյան դաշինք)-Դաշնակցություն եռյակի՝ նախօրեին կազմակերպած «օպերացիայի» իրական պատճառները: Մեղմ ասած՝ դեռ քննարկում է: Ինչպես արդեն նշել ենք, այդ «օպերացիան» մի հանելուկ է, որի լուծումը դեռ չի գտնվել:
Նախորդիվ արդեն ներկայացրել էինք շրջանառվող այն վարկածը, որ այս եռյակը պարզապես փորձում էր ստուգել հեղափոխության մոբիլիզացիոն ռեսուրսը, թերեւս հույս ունենալով, որ այն նվազել է: Եվ եթե նրանց հաշվարկը իրական լիներ, եռյակը կանցներ ավելի կտրուկ քայլերի: Բայց Փաշինյանի՝ ԱԺ-ի շենքի մոտ հավաքվելու կոչը այնպիսի կայծակնային արձագանք ստացավ եւ քաղաքացիների այնպիսի մեծ բազմություն հավաքվեց «դեպքի վայրում», որ մոբիլիզացիոն ռեսուրսի նվազման մասին կանխատեսումները իսպառ հօդս ցնդվեցին: Ուրեմն, եթե եռյակի հաշվարկը դա էր, ապա այն, մեղմ ասած, սխալ դուրս եկավ:
Բայց ամենեւին չի կարելի բացառել շատ ավելի լուրջ եւ հեռահար նպատակներ ունեցող մի ծրագրի գոյության հավանականությունը, որով առաջնորդված լինի ՀՀԿ-ԲՀԿ-ՀՅԴ եռյակը: Ծրագիրը կարող է լինել հետեւյալը: Դեկտեմբերին արտահերթ ընտրություններ անցկացնելու միակ սահմանադրական ճանապարհը Փաշինյանի հրաժարականն է ՀՀ վարչապետի պաշտոնից: Դրանից հետո եթե ԱԺ-ն չի կարողանում երկու անգամ ընտրել նոր վարչապետ, ապա օրենքի ուժով ԱԺ-ն արձակվում է եւ նշանակվում են արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ: Եռյակի ծրագիրը կարող է լինել այն, որ ընտրի իր վարչապետին եւ կանխի ԱԺ-ի արձակումը:
Ներկա ներքաղաքական իրավիճակում սա մեղմ, շատ մեղմ ասած՝ արկածախնդրություն է: Ակնհայտ է, որ դա գեներացնելու է համաժողովրդական աննախադեպ ցասում, որը արտահայտվելու է հենց Ազգային Ժողովի շենքի մոտ: Կարելի է կռահել, որ այդ ցասումը չափազանց դժվար է լինելու զսպելը, եւ մեծ է հավանականությունը, որ մինչ այժմ «ոչ բռնի» ընթացող պրոցեսները դուրս գան վերահսկողությունից: Ասենք, կարող են լինել ծեծված պատգամավորներ, ջարդված մեքենաներ ու ապակիներ եւ այլն: Ու եթե անկեղծ լինենք, սա հենց այն է, ինչը շատ ձեռնտու է հակահեղափոխությանը: Այսպես թե այնպես, խորհրդարանը կլուծարվի, բայց նման ընթացքը թույլ կտա հետագայում ստվեր գցել դրան հաջորդող իրադարձությունների վրա: Նոր ընտրվելիք ԱԺ-ն կունենա լեգիտիմության խնդիր, նոր իշխանության վարկանիշը կնվազի, հեղափոխության արժեքները կսկսեն գնահատվել խոցելի…:
Եթե ուշադիր հետեւենք մասնավորապես ՀՀԿ-ի վերջին շրջանի պահվածքին, սա այն առավելագույնն է, որ կերազեր ՀՀԿ-ն: Միեւնույն է, ՀՀԿ-ն այլեւս երբեք այս կազմով չի ունենա իշխանություն: Այն նույնիսկ փոքրամասնություն չի կարող լինել ԱԺ-ում: Նպատակը իրենց գահընկեց արած ուժի վարկաբեկումն է, ուրիշ ոչինչ: Ինչպես ասում են՝ «մեզանից հետո՝ թեկուզ ջրհեղեղ»: Բայց սա, պատկերավոր ասած, նվազագույն նպատակն է: Ամենեւին չի կարելի բացառել, որ ՀՀԿ-ն ունի ավելի հեռուն գնացող նպատակ. այն է՝ իր արբանյակ ուժերի հետ միասին ընտրել վարչապետ, շատ արագ տալ նրան համապատասխան լիազորությունները եւ սկսել կոշտ ռեպրեսիաները իրենց ընդդիմադիրների նկատմամբ: Օրինակ, ՀՀԿ-ի կողմից վարչապետ ընտրելուց հետո հայտարարվի արտակարգ դրություն, անմիջապես փոխվեն ուժային կառույցների ղեկավար կազմերը, սկսվեն զանգվածային ձերբակալություններ, ծեծ-ջարդ-կրակոցներ, զոհեր եւ այլն, եւ այսպես շարունակ: Հիմա դա գուցե անհավանական է թվում, բայց 2008-ի մարտի 1-ից առաջ էլ այդպիսի սցենարը այնքան էլ իրական չէր գնահատվում:
Այլ բան է նման ծրագիր ունենալը, եւ այլ բան է այն իրագործելը: Իրագործման համար անհրաժեշտ է «իրագործող»: Իսկ այդպիսի թեկնածու այսօր Հայաստանում կա, եւ դա Ռոբերտ Քոչարյանն է: Վերջինս այդպիսի ծրագիրը կիրականացնի առանձնակի հաճույքով: Նախ նրա պաշտոնավարման ժամանակ մի անգամ արդեն իրականացվել է նման ծրագիր: Այսինքն, դրա փորձը կա: Նա ունի նաեւ կադրեր, որոնցով այդ ծրագիրը կիրականացվի: Նա նաեւ ունի այդ «կամքը»: Նա մինչեւ հիմա նույնիսկ կեղծ ցավակցություն չի հայտնել իր թիմակիցների կողմից սպանված մարդկանց հարազատներին, այսինքն բարդույթներով առանձնապես ծանրաբեռնված չէ: Բայցի դրանից, նա այս փուլում ունի նման ծրագիր գլխավորելու եւ իրականացնելու լրացուցիչ մոտիվացիա: Նրա գլխին կախված է նախկինում իրականացրած այդպիսի ծրագրերի համար ազատությունից երկարատեւ զրկվելու շատ ռեալ հեռանկար: Այսինքն, նրա համար լրացուցիչ խթան է հանդիսանում նաեւ ինքնապահպանության բնազդը:
Որքանով է «հակահեղափոխությունը» հակված նման ծրագիր իրականացնել՝ դժվար է ասել: Սա միայն վարկած է: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից հետո ՀՀԿ կոչվող խմբավորումը կորցնելու է իշխանությունը, ինչին վարժվել էր տասնյակ տարիներ, ապա նման վարկածի հավանակություն, անշուշտ, կա: Համենայն դեպս, ՀՀԿ ներկայացուցիչներից շատ շատերի մոտ երազանքների ու իղձերի մակարդակում այս տարբերակը կա: Առաջիկայում պարզ կդառնա, թե որքան է այն նյութականացվում:
Հ.Գ. Երեկ ուշ երեկոյան «Կենտրոն» հեռուստաընկերության «Ուրվագիծ» հաղորդման հյուրն էր ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանը: Նրա ելույթը բավականհուզական էր եւ ոչ այնքան կոնկրետ: Բայց նրա ասածներից պետք է ենթադրել, որ ԲՀԿ—ն («Ծառուկյան» դաշինքը) կարծես ետ է քաշվում դավադրությունից եւհամաձայնում դեկտեմբերին արտահերթ ընտրություններ անցկացնելուառաջարկին: Նա հայտարարեց, որ «Սարգսյանը, Քոչարյանը, Տեր—Պետրոսյաննիմ՝ ԲՀԿ—ի հետ կապ չունեն ու չեն կարող իմ միջոցով գալ քաղաքականություն»: Վերը նշված եռյակի բաղկացուցիչ հանդիսացող ԲՀԿ առաջնորդի նմանհայտարարությունը խոսում է այն մասին, որ վերը նշված դաժան սցենարներիհավանականությունը բավականին փոքր է:
